
“Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre dünyada yaklaşık 1,3 milyar tütün kullanıcısı var ve bunların yüzde 80’ i düşük ve orta gelirli ülkelerde yaşamaktadır” diyen Nev Sağlık Grubu Göğüs Hastalıkları bölümünden Uzm. Dr. Elif Yaldız, "Sigara Bırakma Günü" kapsamında sigara kullanımı ve bırakma süreciyle ilgili önemli açıklamalarda bulundu.
Dr. Yaldız, “Tütün kullanımı, her yıl 8 milyondan fazla insanın ölümüne yol açmakta ve bu ölümlerin 1,3 milyonu da sigara içmeyenlerin içenlere ait sigara dumanına maruz kalması sonucu olmaktadır. Yine her yıl 65 bin çocuk pasif tütün dumanı maruziyeti ile ilişkili hastalıklar nedeniyle kaybedilmektedir” dedi.
“4000’den fazla kimyasal madde içerir”
Yaldız, “Her bir sigara vücut için zehirli, tahriş edici, kanser yapıcı ya da kanserin ortaya çıkmasını kolaylaştırıcı 4000 ‘den fazla kimyasal madde içerir. Bunlardan kanserojen olduğu ispatlanan maddeler; arsenik, benzen, kadmiyum, hidrojen siyanid, toluen, amonyak ve propilen glikoldur. Sigara dumanının içinde %4 oranında karbon monoksit bulunur. Bu gaz, alyuvarlardaki hemoglobine bağlanarak hemoglobinin oksijen taşımasını engeller. Bunun sonucunda organlar yeterli oksijen alamazlar. Özellikle beynin yeterli oksijen alamaması sonucu düşünme, karar verme, net görme ve işitme gibi önemli bazı fonksiyonlarında zayıflama olur, Karbonmonoksit ayrıca, kandaki C vitamininin azalmasına yol açar. Sigara içindeki irritan (tahriş edici) maddeler, solunum yollarında daralmaya sebep olur. Solunum yollarının yabancı maddelerden, kirlerden, mikroplardan temizlenmesinde rol alan epitel tabakanın bozulmasına ve aşırı mukus oluşumuna sebep olur. Sigara dumanı içerisinde yer alan kimyasal maddeler ilk çekişten sonrası 10 saniye içerisinde kalbe, beyine ve diğer organlara ulaşarak zarar vermeye başlar” dedi.
“Akciğer kanserlerinin yüzde 80-90’ı sigara içenlerde ortaya çıkmaktadır”
Yaldız, “Sigara dumanına maruz kalan dokularda meydana gelen DNA hasarı kanser oluşum sürecini tetikler, böylece başta akciğer kanseri olmak üzere gırtlak, yemek borusu, karaciğer, mide, bağırsak, meme, böbrek, prostat, mesane, kan kanserleri ve lenf bezi kanserlerinin görülme riski artar. Akciğer kanserlerinin yüzde 80-90’ı sigara içenlerde ortaya çıkmaktadır. Sigara içenlerde akciğer kanseri gelişim riski, hiç sigara içmeyenlere göre 10-65 kat fazladır. Pasif sigara içicilerinde ise normal popülasyona göre bu risk yüzde 20 artmaktadır” ifadelerinde bulundu.
“Tütün dumanına maruz kalma, dünyada her yıl milyonlarca insanın ölümüne neden olmaktadır”
“Başkalarının tütün dumanına sadece 30 dakika maruz kalmak, uzun süreli sigara içiciliğinde ortaya çıkanlarla aynı fiziksel etkileri ortaya çıkarmakta ve sigara içmeyenlerde kalp hastalığı riskini arttırmaktadır” diyen Yaldız, “Tütün dumanının zararları, maruz kalma süresi uzadıkça artmaktadır. Başkalarının tütün dumanını solumaktan kaynaklanan kanser ölümlerinin oranı; asbest, radyoaktif nükleid, arsenik, benzen, vinil klorür, radyasyon, pestisid (tarım ilaçları), tehlikeli atıklar, içme suyunda bulunan kimyasallar, endüstriyel kimyasallar ve madeni atıkların hepsinin toplamından kaynaklanan kanser ölümleri oranından daha fazladır. Tütün dumanına maruz kalmak, kanser, amfizem ve kalp hastalıkları gibi birçok hastalığa neden olmaktadır. Sigara içmek veya dumanını solumak zamanla bağımlılık oluşturur. Tütünde esas bağımlılık yapan madde nikotindir. Sadece fiziksel değil, ruhsal etkisi ve sosyal yönüyle de bağımlılık yaratır. Kişi sigara içmeyince yoksunluk belirtileri ortaya çıkar. Tütün ürünü kullanımı, vücudun hemen hemen her organına zarar verir ve önlenebilir pek çok hastalık, sakatlık ve erken ölüme sebep olur. Tüm bu riskler göz önüne alındığında, geç kalmadan bırakmak için adım atmak çok önemlidir. Tütün ürünü kullanımını bırakmak, her zaman ve her yaşta büyük fayda sağlamaktadır” dedi.
“Sigara size daha fazla zarar vermeden onu bırakın”
“Sigara bırakıldığında, İlk sigara bırakma gününden itibaren yüksek kalp atış hızı normale döner, kan basıncı düşer, kan dolaşımındaki karbon monoksit seviyesini normale döner, tat ve koku alma duyuları gelişir” diyen Yaldız,
• “2-12 hafta içinde dolaşım düzelir, kanın akışkanlığı artar, el ayak gibi vücudun uç kısımları daha iyi kanlanır, akciğer kapasitesi artar, öksürük ve nefes darlığı azalır, zamanla bağışıklık sistemi güçlenir.
• 1 yıl sonra, akciğerler daha sağlıklı hale gelir, koroner kalp hastalığı riski, sigara içen birininkinin yaklaşık yarısına kadar düşer.
• 5 yıl sonra inme riski ve kalp krizi riski azalır ve bu riskler zamanla azalmaya devam eder.
• 10 yıl sonra akciğer kanseri riski sigara içen birinin yarısı kadar olur ve ağız, gırtlak, yemek borusu, mesane, serviks ve pankreas kanseri riski azalır.
• 15 yıl sonra, koroner kalp hastalığı riski sigara içmeyen birininki ile aynı seviyeye iner.
Ne kadar erken bırakılırsa, vücudun iyileşme ve kendini onarım süreci o kadar hızlı olur” uyarılarında bulundu.
-
Uzm. Dr. Elif Yaldız Özgeçmiş